Varens verzorgen tijdens de zomer – zo houd je ze fris en gezond

Warme zomerdagen zijn heerlijk voor ons, maar voor varens kunnen hoge temperaturen een flinke uitdaging zijn. Deze groene, weelderige planten zijn van nature gewend aan vochtige, beschutte plekken in bossen of tropische gebieden. Wanneer de thermometer stijgt, drogen de wortels sneller uit en kan het blad verbranden. Gelukkig kun je met de juiste verzorging zowel je buitenvarens als binnenvarens gezond en mooi houden.

Waarom varens het lastig hebben in de hitte

Varens houden van een constante vochtigheid, zowel in de grond als in de lucht. Tijdens warme en droge periodes gebeuren er echter drie dingen die voor stress zorgen:

1. De zon verdampt vocht sneller uit de grond, waardoor de wortels droger worden.

2. Felle zonnestralen kunnen bladschade veroorzaken in de vorm van gele of bruine plekken.

3. Droge lucht (buiten door hitte, binnen door airco) laat de bladeren uitdrogen, waardoor ze sneller bruinen en krullen.

Door hier rekening mee te houden, kun je problemen grotendeels voorkomen.

Buitenvarens in de zomer

Buitenvarens, zoals de Dryopteris, Athyrium of boomvarens (Cyathea en Dicksonia), kunnen best tegen een zomerse dag. Maar bij temperaturen boven de 25°C hebben ze extra aandacht nodig.

1. Schaduw geven

Varens groeien van nature onder het bladerdak van bomen, waar ze gefilterd licht krijgen. Zorg dat ze op een plek staan met ochtendzon of gefilterd daglicht, maar beschermd tegen de hete middagzon.

• Staat je varen in een te zonnige border? Overweeg een schaduwdoek tijdens de heetste dagen.

2. Slim water geven

• Geef bij warm weer liever twee keer per dag kleinere hoeveelheden water (vroeg in de ochtend en laat in de avond).

• Zorg dat de grond vochtig blijft, maar voorkom dat de wortels in een plas water staan – dat kan wortelrot veroorzaken.

• Een druppelslang in de tuin kan ideaal zijn voor constante, zachte bevochtiging.

3. Bodem beschermen met mulch

Een laagje boomschors, compost of bladeren rond de voet van de varen helpt vocht vast te houden en beschermt de wortels tegen extreme hitte.

4. Blad beschermen

Bij sommige soorten, zoals boomvarens, kun je op hete dagen ook voorzichtig het blad besproeien. Doe dit bij voorkeur in de vroege ochtend, zodat het blad de tijd heeft om op te drogen voordat de zon er vol op staat.

Binnenvarens bij warme temperaturen

Binnen kan de temperatuur door zon en ramen snel oplopen. Binnenvarens, zoals de Nephrolepis (krulvaren), Asplenium (nestvaren) of Adiantum (venushaarvaren), houden van warmte maar vooral van hoge luchtvochtigheid.

1. Beschut tegen directe zon

Direct zonlicht kan de bladeren laten verschroeien. Zet de varen daarom een meter van het raam af of gebruik een dun gordijn om het licht te filteren.

2. Luchtvochtigheid verhogen

• Zet een schaaltje water in de buurt of gebruik een luchtbevochtiger.

• Groepeer planten bij elkaar: samen verdampen ze meer water, waardoor de luchtvochtigheid stijgt.

• Sproei af en toe lichtjes met een plantenspuit, maar vermijd het hart van de plant om schimmel te voorkomen.

3. Controleer de potgrond vaker

Door warme binnenlucht droogt de potgrond sneller uit. Steek je vinger 2-3 cm in de grond: voelt het droog, dan is het tijd om water te geven.

4. Pas op met airco en ventilatoren

Plaats je varen niet direct in de luchtstroom. Dit droogt de bladeren uit en kan bruine randen veroorzaken.

Regenwater: de bonus voor gezonde varens

Varens houden van zacht water. Kraanwater bevat vaak kalk, wat op de lange termijn bladschade of verkleuring kan veroorzaken. Regenwater is perfect: het is zachter, natuurlijk en vaak precies op de juiste temperatuur.

Conclusie

Met wat extra aandacht tijdens warme dagen, blijven je varens prachtig groen en gezond. Houd hun natuurlijke voorkeur in gedachten: gefilterd licht, constante vochtigheid en bescherming tegen extreme hitte. Zo creëer je ook in hartje zomer een stukje oerwoudgevoel in je tuin of woonkamer.